Kafkas Kronolojisi

Konu: Kafkas Kronolojisi Çarş. Ekim 29, 2008 9:13 am

KAFKAS KRONOLOJİSİ

3000
Kimmerlerin (Çerkeslerin ilk atalari) tarih sahnesinde görünmeleri

VII. yy.
Klasik eski çagda adi Pagry olan bugünkü Gagra kentinin Grekler tarafindan kurulmasi.

V. yy.
Adigelerin atalari olan Sind'lerin Gorgippa kenti baskent olmak üzere Cite Devleti kurmalari.

IV - XIV yy.
Adigelerde feodalizmin tedricen olusmasi süreci.

IV yy.
Hristiyan dininin Kafkasya'da yayilmaya baslamasi.

374 Çerkeslerin barbar Hun saldirilarina ugramalari ve K. Kafkasya'nin yakilip yikilmasi.

V yy.
"ADIGE" adinin ilk defa ortaya çikmasi ve kullanilmaya baslanmasi.

VI. yy.
Abhazya'nin Bizans'a baglanmasi.

746
II. Ansabadze Lewan'in Abhaz-Gürcü kralligini kurmasi.

780
Abhaz lideri II. Tatas'in Bizans'dan ayrilarak Abhaz kralligini yeniden kumasi.

IX. yy.
Abhaz kralliginin Laz kralligini içine alacak sekilde genislemesi.

X. yy.
Tek dil konusan Adige halkinin olusmasi.

XIII-VV yy.
Katolik mezhebinin Kafkasya'ya yayilmasi.

25 Mart 1382
Misir'da Çerkes Kölemen devletinin kurulusu.

1396
Timur'un Kafkasya'yi tamamen yakip yikmasi.

31 Ağustos 1561
Kaberdey prensi Temiyruko'nun kizi Gosenay'in Çar IV. Ivan ile politik evlilik yapmasi.

XVIII. yy.
Abhazya'nin üçe bölünmesi. Abhazya'da iç savasin baslamasi.

1725 - 1728
Abhazlarin Osmanli egemenligine karsi ayaklanmari

1732
Rus birlikleri Çeçen topraklarına girdi.

1778
Osmanli imp. kiyi Adigelerine ilgi duymaya baslamasi

1785
Uşurma liderliğinde 6 yıl sürecek Çeçenistan isyanı başladı

1791
Osmanlı Devleti'nin desteklediği başkaldırı sonunda lider Uşurma, Anapa'da Ruslar tarafından tutsak edildi. Binlerce Çeçen, Çerkez ve Türkler'e sığındı.

1801
Doğu Türkistan'ın Rusya'ya katılmasıyla Kafkasya büyük önem taşımaya başladı. Çeçenler'in Rus yayılmacılığını önlediği ve tehlike arzettiği telaffuz edilmeye başlandı.

1810
İnguşlar Rus egemenliğine alındı.

1818
Ruslar Çeçen topraklarında askeri anlamda yerleşim birimleri kurmaya başlayıp, Groznaya Kalesi'ni inşa ettiler.

1830
Gazi Muhammed yani Gazi Molla Müslümanlar'ın imamı ilan edildi. İmam bütün kafkasya uluslarına "cihad" çağrısı yaptı.

1832
Cihad sırasında Gazi Molla öldürüldü.

1834
Gazi Molla'nın yerine geçen Hamza Bey Hunzak'ta vuruldu. Şeyh Şamil dini ilkelere dayalı bir düzen kurdu.

1835
Ruslar köleleik rejimini resmen kaldırdı. Fakat Dağistan'da hiç bir yenilik yapmadı, Kuzey Kafkasya'da derebeylerinin desteğini almak çabasını güçlendirdi.

Eylül 1839
Üç vatan haininin ölüm cezasi ile cezalandirilmalari.

1840
Dağlılar kuvvetlerini yeniden birleştirip Ruslara karşı harekete geçtiler.

1842
Seyh Samil'in ilk kez naibi Haci Mehmet'i Abedzech'lere göndermesi.

1843
Şeyh Şamil Ruslar'a karşı büyük başarı kazandı ve Ruslar'a yenilgiyi kabul ettirdi.

1849
Şeyh Şamil'in ordusu dağlık bölgenin batısında sıkıştırıldı.

1850
Dağistanlı Kunta Hacı'nın mezhebi Çeçenler arasında bölünmeye sebep oldu.

1 Ocak 1851
Nalçik'de ilk kez Çerkes okulunun açilmasi.

1859
Şamil Kafkasya genel valisi General Baryatinski tarafından teslim alındı ve Çeçenistan, Ruslar'ın eline geçti.

1860 - 1861
Kaberdey nüfüsunun 1/8'inin Osmanli topraklarina gitmesi.

Şubat 1864
Trabzon'a giden Çerkes göçmenlerin sayisi 10.000'i bulur.Bunlarin 3000'i ölür.

Mart 1864
Subes nehrinde 100'e yakin savasci teslim olmalarina ragmen öldürülür.

Mayıs 1864
Çerkeslerden bosalan yerlere Azof'dan getirilen Kazaklarin yerlestirilmesi.

Haziran 1864
35.000 Çerkes'in Avrupa'ya getirilmesi. Agustos Osmanli topraklarina göç eden Adigelerin sayisi 400.000 'e ulasmasi Eylül Samsun'a çikan Adigelerden yasayanlarin sayisi 60.000 ölüler ise 70.000

31 Temmuz 1864
Köle alim satiminin Çar tarafindan yasaklanmasi.

8 Ağustos 1864
Adige feodal beylerinin köleleri serbest birakmalari

1870
Abhazya'da çarin emri ile köleligin resmen kalkmasi

27 Şubat 1917
Rus çarliginin çöküsü ve Çar II. Nikola'nin tahtdan indirilmesi.

Mayıs 1917
Dagli Halklari Birligi Merkez Yürütme Kurulunun seçilmesi

1918
İstanbul'da "Çerkes Kadinlari Teavun Cemiyeti" nin kurulmasi.

11 Mayıs 1918
Kuzey Kafkasya Cumhiriyetinin kurulmasi.

1 Nisan 1923
İlk Adigey Özerk Bölgesi Anayasasinin hazirlanmasi.

1936
Çeçen İnguş Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu.

1944
Cumhuriyet dağıtıldı ve toprakları Sovyetler Birliği'nin Grozni Bölgesi'ne bağlandı.

1957
Çeçen İnguş Özerk Cumhuriyeti yeniden kuruldu ve sürgündeki Çeçenler'in yurtlarına dönmelerine müsaade edildi.

5 . 11 . 1977
Türkiye'de Kuzey Kafkas Kültür Derneklerinin federsyonlasma düsüncesine ve çalismalarina darbe vurmak için, Ankara Kuzey Kafkas Kültür Dernegi'ne silahli saldiri yapilmasi. Tsey Mahmut Özden'in öldürülüsü.

14 Ağustos 1992
Abhazyanin Gürcistan tarafindan isgali

11 Aralık 1994
Çeçenistan'in Ruslarca isgali